Siðfræðikennsla í rúm 20 ár

Í kjölfar rannsóknarskýrslu Alþingis hefur mikið verið rætt um mikilvægi þess að efla hlut gagnrýnnar hugsunar og siðfræði í skólum landsins og samfélaginu almennt. Svo sannarlega er kominn tími til og sætir það furðu hversu yfirvöld menntamála hafa sofið á verðinum  alla tíð. Ekki eru þetta þó nýjar uppgötvanir fyrir alla. Frá árinu 1989 hefur Siðmennt, félag siðrænna húmanista á Íslandi lagt megináherslu á kennslu siðfræði og gagnrýnnar hugsunar á undirbúningsnámskeiðum sínum fyrir borgaralega fermingu, en alls hafa tæplega 1500 ungmenni sótt námskeið Siðmenntar. Siðmennt hefur margoft  bent yfirvöldum menntamála á mikilvægi gagnrýnnar hugsunar og siðfræði í skólastarfi en því miður iðulega talað fyrir daufum eyrum ráðamanna. Einnig hefur félagið margoft komið með ábendingar um það sem betur má fara og lítur beinlínis að mannréttindum. Fyrir rúmu ári síðan sendi félagið erindi til menntamálaráðherra þar sem ráðherrann er hvattur til þess að grípa til aðgerða til að rétta hlut þeirra  fjöldskyldna  sem beittar eru ranglæti í skólum landsins  vegna trúar- eða lífsskoðana sinna. Skólastjórnendur virðast mega gera nánast hvað sem er í skólum landsins án þess að nokkur gagnrýnin hugsun komi þar nærri og án þess að yfirvöld menntamála hafi á því nokkra skoðun. Eflaust kallast þetta í ráðuneytinu frelsi eða sjálfstæði skóla, en er í raun ekkert annað en skeytingarleysi gangvart því sem erlendis hefur verið talið til mannréttindamála. Þetta er sambærileg vitleysa og viðgekkst á milli stjórnvalda og fjármálaheimsins þar sem frelsi þýddi í raun ekkert annað en skeytingarleysi.Staðfesting á slíku skeytingarleysi af hálfu ráðuneytisins um starfsemi skólanna barst síðan félaginu sem svar við erindinu sem áður er greint frá, en þar segir m.a. að dregist hafi að svara erindinu vegna anna. Mannréttindamálin frestast vegna anna í heilt ár!  Og svo er talað um skort á siðferðilegri ábyrgð á Íslandi. Hverjar eru fyrirmyndirnar ef ekki stjórnvöld á hverjum tíma?

Ég lýsi eftir pólitískri ábyrgð, siðferðilegum heilindum gagnvart  þeim sem í hlut eiga og ríkari áhuga á mannréttindamálum í ráðuneyti menntamála í stað skeytingarleysis.

JB

Greinin birtist í Fréttablaðinu 1. maí 2010.

Athugasemdir

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 2.5.2010 kl. 00:11]

Jóhann. Því miður er þetta rétt hjá þér. Skólakerfið er til stórra vandræða fyrir bæði börn og foreldra í mörgum tilfellum.

Sem betur fer er einn og einn kennari sem þorir að hafa sjálfstæða skoðun og skilur mikilvægi þess að miðla því sem nauðsynlegast er til barnanna.

Skólakerfið er í fullum rétti til að stjórna greiningum barna sem eiga í erfiðleikum með námið vegna ýmissra raskana?

Foreldri getur ekki farið með barn í greiningu til læknis án þess að skólarnir meti og greini með sínum sálfræðing og kennara fyrst, ef það á ekki að kosta heilmikið og ef börn fá greiningu utan við skólakerfið tekur skólakerfið ekki tillit til þess í sambandi við aukatíma og sérstaka hjálp? Hvers vegna?

Semsagt er síðast hlustað á foreldra, sem þekkir að sjálfsögðu barnið best. Starfsfólk skólanna er ekki heilbrigðismenntað, en skal samt hafa mjög mikið um það að segja hvað veldur vanda barna í skólum?

Þannig eru börn og foreldrar réttlausir ef skólakerfið er ekki með  réttsýnt og heiðarlegt fólk í vinnu? Þetta er búið að valda mörgum fjölskyldum gríðarlegum erfiðleikum og skaða sem er svo sett á ábyrgð foreldra sem ráða oft minnstu um framgang mála?

Hver ákvað að heilbrigðiskerfið ætti að þessu leyti að vera á höndum kennara og skóla-sálfræðinga frekar en foreldra, og hvers vegna?

Þetta er þvílíkt rugl að ekki er nokkur leið að skilja það.

Þetta verður að breytast!

Foreldrar eiga að geta farið með börn í greiningu til læknis án þess að skólinn stjórni því. Ekki púslar skólastarfsfólk, t.d. kennarar og annað starfsfólk saman beinbrot, og hvers vegna eiga þau frekar að greina og þekkja einkenni tauga-röskunar-sjúkdóma og fleiri andlegra og geðrænna vanda?

Sem starfsfólk skólanna hefur í raun enga menntun í né vit á? Og skilja alls ekki betur en foreldrar, sem þekkja börnin sín best af öllum! M.b.kv.