HB Grandi fyrri hluti. Hversvegna er það siðlaust að greiða arð núna til eigenda?

Núna spyr ég ykkur kæru lesendur. Hversvegna er það siðlaust að greiða um hundruð milljón króna arð til eigenda HB Granda?

Vonast ég eftir að sem flestir sjái sér fært að svara í "athugasemdir".

Síðan mun "HB Grandi seinni hluti" birtast á morgun eða í síðasta lagi á föstudaginn.

Góða skemmtun við að svara spurningunni.

JB

„Hreinlega siðlaust“

Athugasemdir

[Rúnar Berg Baugsson (IP-tala skráð) 18.3.2009 kl. 20:38]

Í fyrsta lagi má spyrja hvort það sé siðmenntað yfir höfuð að flokkur manna skuli vera yfir öðrum mönnum, eiga vinnuframlag þeirra eins og að eiga apaskít úr búri og eiga verðmætasköpun þeirra eins og að eiga tónverk.

Svo má spyrja sig hvort menn hafi nokkurntíman rétt til að taka arð út úr vinnuframlagi annara og gera hann að sínum, sama hvort það sé 0,01% eða 99%

Svo má líka spyrja hvort það sé siðuð hegðun að fá fólk til að samþyggja breytingar á umsömdum kjörum á grundvelli hræðsluraka. „kjaraskerðing eða atvinnuleysi?“

Og að lokum má spyrja hvort það sé siðað að taka sér völd til að ráða einhliða hvernig auðskipting fer fram milli manna, og þá hvort það sé til siðs að verðmeta vinnuframlag sitt meira en annara

Er þetta siðlaust??? -Veit ekki - Það fer eftir skilgreiningunni á siði.

[Georg P Sveinbjörnsson, 18.3.2009 kl. 20:46]

Af því að stjórnendur fyrirtækisins sögðust ekki geta staðið við umsamdar launahækkanir við fólkið á gólfinu vegna versnadi stöðu og útlits, en koma svo og ætla að innleysa arð! Halló!

[Carlos Ferrer (IP-tala skráð) 18.3.2009 kl. 21:07]

Ég veit ekki hvort hægt er að tala um siðleysi í þessu tilefni. Arður verður til yfir ákveðinn tíma, og er greiddur út eftir á. Laun eru greidd út samtímis skv. samningum. Þegar dregið er úr launum fólks núna, er hægt að ætlast til að einnig sé dregið úr arðgreiðslum, ef ástæðan er versnandi afkoma fyrirtækisins. Þetta miða ég við að ekki hafi verið haft rangt við í bókhaldi fyrirtækisins.

Hitt er svo annað mál að á erfiðum tímum reynir á þolmörk samfélagssamningins, hvort sem hann hljómar upp á "þjóðarsátt" eða eitthvað annað. Nú þegar gamli sáttmáli um að gróðinn muni seytla niður reyndist fúinn, þá leitum við að eldri sáttmála um að þjóðin þurfi að sýna samstöðu enda í sama báti. Traust er hinsvegar af skornum skammti og er ekkert óeðlilegt við það. Þjóðin hefur verið hlunnfarin af hugmyndafræði og vondri frjárhagsstjórn.

[JR (IP-tala skráð) 18.3.2009 kl. 21:40]

,,Hversvegna er það siðlaust.."

Ef ekki væri bara fyrir ,,bókhaldsblöff" , þar sem kvótinn spilar inn í !

Þá er það fyrir það að starfsfólkið gaf eftir sínar umsömdu launahækkanir !

Verðum við ekki líka að skoða hverjir eiga í hlut, þeir skulda okkur öllum !

Þetta hefði einhvern tíman þótt næg ástæða fyrir þessari nafngift !

[Skaz, 18.3.2009 kl. 21:43]

Það er siðlaust vegna þess að samið var um að létta undir með fyrirtækjum landsins með því að fresta launahækkunum sem umsamdar voru. Með þessu átti að gera fyrirtækjum kleift að fá örlítið svigrúm og að halda sér á floti.

En þegar fyrirtæki sjá sér kleift að greiða út arð til eigenda og hluthafa sinna sem er í fleiri hundruðum milljóna króna þá er það ljóst að það fyrirtæki er ekki á flæðiskeri statt og gæti allt eins staðið við umsamdar launahækkanir.

Það sem þetta samkomulag snerist á endanum um var það að launþegar voru tilbúnir að taka á sig skell og tap á áunnum rétti a.m.k. tímabundið til þess að létta undir með fyrirtækjum og halda þannig vinnunni í það minnsta.

Það segir sér sjálft að þá eru varla aðstæður til þess að greiða arð, ef að fyrirtæki telur sig eða er ekki tilbúið að greiða umsamda launahækkun. Og það að borga út upphæð sem gæti auðveldlega staðið undir þessari launhækkun með ágætis afgangi, í arð til eigenda. Það er er siðlaust. Að notfæra sér góðvild verkalýðssamtaka til þess að spara aðeins í launakostnað á meðan peningar streyma út til eigendanna í upphæðum sem eru frekar háar sama hvað stjórnendurnir segja. Það er líka siðlaust.

Þetta er einstakt dæmi um afhverju við erum í þessu klandri að stórum hluta. Græðgi og ótrúlegt siðleysi ásamt vilja til þess að beita öllum brögðum innan og utan laganna.

[Dexter Morgan, 18.3.2009 kl. 21:57]

Já, HALLÓ

Hvað er í gangi hérna.

Á meðan launamenn taka á sig skerðingar og fresta launahækkunum,

þá greiða eigendur sér út arð.

Svona ætla þeir að hafa þetta hjá BYR líka.

Þeir ætlast til að við; almenningur í landinu, greiðum þeim arðgreiðslur upp

á rúma 10 milljarða. Svona hljómaði ömurleg afsökun stjórnarformanns í útvarpinu í hádeginu.

Jú, sko, þeir, (lesist „útvaldir“ einkavinir og gæðingar), höfðu keypt sér hlutabréf og/eða stofnbréf í BYR

og fjármögnuðu þau kaup með lánum.

Nú þurfa þeir að greiða af lánunum og er margir hverjir „illa staddir“ eins og stjórnarformaðurinn orðaði það

en þeir tóku sem sagt áhættuna, en við eigum að borga. Ef þeir væru að græða „big time“

eins og þeir hafa eflaust ætlað sér, hefðu þeir þá „gefið“ okkur með sér ?

O nei, þetta er ógeðfelld framkoma og Ríkið (s.s. við) eigum ekki að taka í mál að

greiða krónu meira undir rassgatið á þessum fjárglæframönnum.

[Sigurður Viktor Úlfarsson, 18.3.2009 kl. 22:03]

Það er siðlaust vegna þess að fyrirtækið gerði kjarasamninga við sína starfsmenn sem gengu út á launahækkun 1. mars 2009.  Gert var sérstakt samkomulag um að fresta þeim launahækkunum fram á sumar vegna slæmrar fjárhagsstöðu.  Starfsmennirnir frestuðu þeirri hækkun sem þeir áttu samningsbundna til að styðja við fyrirtækið á erfiðum tímum.

Ástæða þessa var að fyrirtækið stæði svo illa.

1. Nú kemur í ljós að fyrirtækið (og fleiri útflutningsfyrirtæki) stendur ekkert illa.  Því ætti Grandi í raun að gera sérsamning við sína starfsmenn um að láta hækkunina ganga í gegn 1. mars þar sem hin slæma fjárhagslega staða sem var forsenda hins samkomulagsins er ekki raunveruleiki.  Verði það gert geta eigendurnir greitt sér út allan þann arð sem þeir vilja enda bæði þeir og starfsmennirnir búnir að fá allt sitt.

2. Hinn möguleikinn er að það sama gangi yfir starfsmenn og eigendur og að útborgun arðsins verði seinkað þangað til launahækkun starfsmannanna gengur í gegn í sumar.

[halkatla, 19.3.2009 kl. 00:40]

þetta er álíka siðað og að borða ketti

[Þórður Már Jónsson, 19.3.2009 kl. 00:43]

Ágætis svör tel ég að sé að finna hér:

http://www.thordurmar.blog.is/blog/thordurmar/entry/829507/

Góðar stundir.

[Þorsteinn Siglaugsson, 19.3.2009 kl. 08:59]

Það er auðvitað ekki siðlaust að greiða út arð. Eigendur félagsins hafa lagt í það fjármagn með það að markmiði að reksturinn skili þeim arði. Það má meira að segja halda því fram að það sé að öðru jöfnu siðlegra að greiða arð en að félagið liggi sjálft með fjármagnið vegna þess að þá skapast meiri hætta á að stjórnendur misfari með fé eigendanna.

Spurningin er því byggð á misskilningi. Heppilegra væri að spyrja hvort og þá hvers vegna það kunni að vera siðlaust að fá launamenn til að falla frá samningsbundnum hækkunum. Hafi blekkingum verið beitt til þess, til dæmis með því að fullvissa starfsmenn, gegn betri vitund, um að annars yrði rekstur félagsins í hættu,  er það vitanlega siðlaust.

Niðurstaðan er þá þessi: Arðgreiðslan er ekki siðlaus sem slík, en hún veitir vísbendingu um að launalækkunin hafi verið óþörf og að hugsanlega hafi blekkingum verið beitt til að ná henni fram. Næsta skref er þá að komast að því hvort svo var. Aðeins að því loknu má fella dóm um hvort einhvers staðar sé um siðleysi að ræða. 

[Rúnar Berg Baugsson (IP-tala skráð) 19.3.2009 kl. 09:17]

Mér langar að spyrja þig Þorsteinn hvort að arðgreiðsla sé ekki siðlaus sem slík. Eða hvort það sé ekki siðlaust að mismuna þáttakendum í rekstri þannig að aðeins örfáir útvaldir fá greiddan allan ariðinn en ekki þeir sem raunverulega framleiða hann.

Þá vill ég meina að það er mögulega ekki siðlaust því það er komin hefð fyrir svona mismunun í okkar samfélagi. Þannig að kannski er spurningin um siðleysi mögulega röng, og nær væri að spyrja um sanngirni. Svo ég spyr: Er arðgreiðslan sanngjörn?

[Þorsteinn Siglaugsson, 19.3.2009 kl. 09:37]

Rúnar. Svarið er einfalt. Arðgreiðsla er ekki siðlaus. Það er rangt að "örfáir útvaldir" fái greiddan arð af rekstri fyrirtækja. Hann fá allir þeir sem hafa lagt í hann fé í samræmi við eign sína. Það er þetta framlag sem veitir rétt til arðs, enda er ljóst að ef enginn tekur áhættuna af því að fjárfesta í fyrirtæki verður enginn arður til.

Til að framleiða og selja vörur þarf hins vegar að kaupa þjónustu. Hún getur verið keypt af utanaðkomandi birgjum eða fengin með því að ráða starfsfólk. Starfsfólk og birgjar fá greiðslur í samræmi við samninga. Ef samið er um hlutdeild í arði taka starfsmenn meiri áhættu með laun sín og bera þá meira úr býtum þegar vel gengur. Sé hins vegar ekki samið um slíka hlutdeild eiga starfsmenn auðvitað ekki rétt á hlutdeild í arði, ekkert frekar en birgjar sem verslað er við. Svarið við síðari spurningunni er því já - arðgreiðslan sem slík er sanngjörn ef hún er rétt framkvæmd.

[Landfari, 19.3.2009 kl. 09:50]

Ég verðað vera sammála Þorsteini hér að ofan. Spurningin er frekar hvort það hafi verið siðlaust að falla frá þessum umsömdu launahækkunum.

Ég sé ekkert siðlegt við það að Siggi sem lagði sparifé sitt í hlutabréf til að efla íslenskt atvinnulíf fá enga ávöxtun á það en Palli sem setti sitt sparifé á sparireikning í banka eing að fá á það vexti og verðbætur. Palli sem tekur "enga" áhættu á að fá allt upp í topp en Siggi ekki neitt, en hann á samt á hættu að tapa öllu sínu.

Ef ég á að svara spurningu Rúnars Bergs hér að ofan þá finnst mér arðgreiðslan sanngjörn. Mér finnst hinsvegar ekki sanngjarnt gagnvart starfsmönnunum að ekki skyldi staðið við umsamda launahækkun því fyrirtækið virðist hafa fulla burði til að geta staði við gerða samninga.

Arðgreiðslurnar núna hjá Granda eru skornar við nögl miðað við i fyrra enda árar ekki eins vel. Það er hinsvegar gríðarlega mikilvægt, sérstaklega núna, að menn séu tilbúinr til að setja sitt fé í atvinnurekstur en lúri ekki með það undir koddanum. Þess vegna er það mjög slæmt mál að það verði eitthvert "tabú" að að menn fá einhverja ávöxtun ef vel gengur. 

Af hverju er þessi umræða ekki siðferð þess að greiða vexti af ríkistryggðu sparifé núna þegar bankar og ríkisjóður eru reknir með halla.

Ég verð að viðurkenna að þetta "lúkkar" ekki vel svona fljótt á litið en þegar betur er skoðað er mun skynsamlegra að gera athugasemdir við að ekki skyldi staðið við launahækkunina en aðrgreiðsluna. 

[Áddni, 19.3.2009 kl. 10:38]

Aldrei eins mikið og núna á þessi frasi við: "It is the world that has been pulled over your eyes to blid you from the truth"

Hverjum hefði dottið í hug að bókfærsla gæti verið svona spennandi fag ?

[Georg P Sveinbjörnsson, 19.3.2009 kl. 20:05]

"enda er ljóst að ef enginn tekur áhættuna af því að fjárfesta í fyrirtæki verður enginn arður til."

Það er líka ljóst að án starfsfólksins getur enginn alvöru arður skapast, starfsfólkið á gólfinu er mikilvægasti hluti hvers fyrirtækis í framleiðslu, það er eitthvað svo öfugsnúið við það að ef minnka þarf útgjöld er byrjað á "skúringakonunni" en fátítt að eigendur og stjórnendur minnki við sig kaup eða arðgreiðslur þótt fráleitt séu þeir mikilvægari en starfsfólkið.

[Rúnar Berg Baugsson (IP-tala skráð) 19.3.2009 kl. 21:40]

Í raun er mér það óskyljanlegt hvernig menn með peninga geta lagt hann inn í rekstur, sem þegar er sjálfbær, og eiga þar af leiðandi rétt á hluta af arði framleiðslunnar. En á sama tíma ef Sigga á borði 27 vinnur helmingi hraðar og fyrirtækið græðir helmingi meira þá fær hún samt bara sínar mánaðarlegu 120.000 krónur, aukaarðurinn færi þá í vasann á sjálfskipuðum eigendum. Sér enginn neitt rotið við þetta nema ég?

Hvaða rétt hafa menn til að troða sér inn í framleiðslu og hirða meirihluta arðsins bara vegna þess að þeir eiga peninga? Og ekki segja mér að það sé þessum mönnum að þakka að fólk sé með vinnu því það „kaupir“ af því þjónustu. Það er rangt, arðurinn er framleiddur af fólkinu á gólfinu og þegar þetta fólk fer að flaka fisk þá verða störfin til, og fólk myndi vinna þau alveg jafn mikið ef það fengi arðinn sinn sjálft, en ekki í gegnum arðræningja.

Þannig að ég er ósammála Þorsteini og Landfara. Arðgreiðsla til peningamanna er alltaf ósanngjörn, sama hvort hún sé 0,01% eða 99,9%

[Bernharð Hjaltalín, 19.3.2009 kl. 23:14]

Sæll aftur,fiskvinnslustörf voru vel borguð hér á árum áður, nú er búið að taka svo til allan bónus af.það var engin góðmennska að ráða útlendinga til vinnu

við búum í landi sem marir stjórnendur vilja græða á þrælahaldi.Þeir meiga borga sér arð en verða borga umsamin laun,. Hvað heldurð að hefði verið sagt og hvað hefði gerst ef gvendur jaki og co væru lifandi.

[Landfari, 20.3.2009 kl. 01:49]

Rúnar Berg, þu ert nú svo blindur á samhengi hltanna að þú ert varla viðræðuhæfur.

arðurinn sm verkamaðurinn skapar er harla lítill ef hann hefur ekki réttu tólin og tækin. Þeir sem lggja þau til þurfa líka að á arð af sínu framlagi. Ef ekk verður enginn tilbúinn til að leggja þau fram frekar en nokkur tilbúinn til að leggja fram sína vinnu ef hann fær ekki greitt fyrir hana.

Ég þykist vita að þú ert hvorki til í að vinna fyrir mig né lána mér bílinn þinn (eða önnur verðmæti) nema fá greiðslu fyrir. Ég geri líka ráð fyrir að þú vijir fá vexti af þeim pening sem þú leggur í bankann þinn og gott betur en 0,01%

Ef þú telur þetta vera svona mikla gróðabúllu að vera hluthafi i Granda þá skaltu endilega kaupa hluabréf þar. Þá kemstu líka á aðalfundi og getur lagt til að enginn arður verði greiddur.

[Georg P Sveinbjörnsson, 20.3.2009 kl. 02:45]

Verkamaðurinn getur í félagi við aðra verkamenn gert ýmislegt án þess að einhver bissnessfígúra mati og fleyti rjómann. Verkafólk er almennt að fá alltof lítið fyrir sitt erfiði á meðan eigandinn er ansi oft verulega flottur á því. Þó að það hafi viðgengist(enda þekkt bæði hérlendis sem annarstaðar í sögunni að spilling grasserar í verkalýðsfélugum mörgum) er ekki þar með sagt að það eigi að vera þannig...nema að menn trúi því að það sé bara náttúrulögmál sem eigi ekki að hrófla við að arðrænt sé hægri vinstri. Álit mitt á pólitíkusum er ansi lítið og hvað þá á auðmönnum sem mergsjúga allt sem þeir koma, hún fer víða skítalyktin þessi misserin og er óvenju megn.

[Rúnar Berg Baugsson (IP-tala skráð) 20.3.2009 kl. 10:33]

Landfari: Varðandi vexti, þá einmitt get ég ekki séð að samfélagið nái nokkurntíman að verða sjálfbært ef það grudvallast af stöðugum vexti. Svo að mýtan um að allt þarf að vaxa þarf að fara, jafnt bankainnistæður sem stærð fyrirtækja.

Og varðandi framleiðslutæki, þá er ekkert sem kæmi í veg fyrir að verkafólk án yfirmanna (og arðgreiðslu til þeirra) gæti komið sér saman um hve miklum hluta af arðinum yrði notur í að fjárfesta í framleiðslutækjum.

[Guðrún Hlín (IP-tala skráð) 20.3.2009 kl. 13:50]

Hvaða rög eru fyrir því að vinnandi fólk sé með lægri texta en atvinnuleysisbætur?Við verðum öll að berjast fyrir kjörum vinnandi fólks.Þetta eru mín helstu rökin fyrir því að HB GRANDI getur ekki borgað ARÐ.

[Þorsteinn Siglaugsson, 20.3.2009 kl. 15:02]

Ég held að það sé ýmis konar misskilningur á ferðinni í þessari umræðu. Það er misskilningur að hluthafar í fyrirtækjum "troði sér" inn í reksturinn til að hirða arð. Hlutirnir ganga ekki þannig fyrir sig. Hluthafar leggja fé í fyrirtækin og eðlilegt að þeir fái af því ávöxtun. Ákvörðun um arðgreiðslur tekur mið af stöðu fyrirtækisins, en hluthafar eiga ávallt þann afrakstur sem reksturinn skilar hvort sem hann er greiddur út eða ekki. Vangaveltur um hvort slíkt sé réttlátt gagnvart starfsmönnum koma því spurningunni um arðgreiðslur í sjálfu sér ekkert við.

Vissulega geta verkamenn eða aðrir farið út í rekstur sjálfir og eignast þannig arðinn af vinnu sinni. Oftast eru þeir hins vegar ekki tilbúnir til þess að taka þá áhættu. Eigi reksturinn að fara af stað þarf einhver að taka þessa áhættu. Væri sanngjarnt, eins og Landfari spyr, að sá sem gerir það njóti þess í engu, þvert á þann sem leggur peningana í banka? Og væri slíkt heppilegt fyrir samfélagið? 

Spurningin um samhengi launa og atvinnuleysisbóta er svo bersýnilega alls ótengd spurningunni um arðgreðslur. 

[Guðrún Hlín (IP-tala skráð) 20.3.2009 kl. 15:51]

Auðvita eiga kvótagreifar að fá sitt.Ekki er þetta það réttlæti sem við viljum að launafólk búi við.Telur þú ekki að gremja launamanna muni reisa múr á milli starfsfólks og hluthafa?

[Árni Árnason (IP-tala skráð) 20.3.2009 kl. 17:46]

 Arðgreiðslur eru almennt sjálfsagðar. Til þess leggja menn fé í fyrirtæki, til þess að ávaxta það og fá arð.

 Þegar menn leggja fé í fyrirtæki á þeim þó að vera ljóst að arður verður þá fyrst til þegar fyrirtækið er búið að standa við skuldbindingar sínar. Laun koma fyrst    - svo arður.

 Fyrirtæki getur ekki frestað umsömdum launahækkunum og greitt svo út arð, það er augljóst. Ef peningar eru til til að greiða út arð á fyrst að greiða umsamda launahækkun.

 Frestun launahækkunar var vegna bágrar stöðu, og ef staðan er bág greiða menn ekki út arð. Svo einfalt er það.

[Þorsteinn Siglaugsson, 21.3.2009 kl. 11:15]

100% sammála Árna. Eins og ég benti á í fyrstu athugasemd minni snýst siðferðilega vafamálið einmitt um launaskerðinguna en ekki arðgreiðsluna sem slíka.

[Landfari, 21.3.2009 kl. 15:04]

Guðrún Hlín, það að atvinnuleysisbætur séu hærri en lægstu taxtar hefur ekkert með Granda sem slíkan að gera. Þetta mætti frekar kalla "skekkju" í kerfinu eða slappleika verkalýðsforustunnar en mér skilst að það standi til að leiðrétta þetta.

Annars er engu við skrif þeirra Árna og Þorsteins að bæta

[Þorsteinn Siglaugsson, 23.3.2009 kl. 22:47]

Hvar er seinni hlutinn, Jóhann, sem átti að birtast á föstudaginn?